İSTANBUL (İGFA) – Geçen yıl programa birçok öğrencinin katıldığını ve sertifikalarını aldığını anlatan İletişim Başkanı Altun, bugün açılışını yaptıkları programın da yeniden tıpkı formda irtibat alanında uzmanlaşmak isteyen, tecessüs sahibi öğrencilerin teveccühüne mazhar olacağına inandığını tabir etti.
Charles Dickens’ın başyapıtı olan “İki Kentin Hikâyesi” romanına “Hem çağların en yeterlisi hem de en kötüsüydü. Hem akıl çağı hem de aptallık çağıydı. Bir taraftan aydınlık bir taraftan karanlık çağıydı. Umudun baharıydı lakin tıpkı vakitte ümitsizlik kışıydı.” kelamlarıyla başladığını aktaran İletişim Başkanı Altun, “Dickens’ın bu tasviri zannediyorum hepimize içinde yaşadığımız bu çağı hatırlatıyor. Bir taraftan insanlık çağının doruklarında gezinirken öteki taraftan türlü kötülüklere düçar oluyor. Bir yandan bilişim, yapay zekâ, uzay teknolojilerindeki gelişmeler aydınlık bir gelecek vadederken öte yandan da insanlık, tarihinin en çetrefilli meydan okumalarıyla problemleriyle yüzleşiyor.” diye konuştu.
İletişim Başkanı Altun, hem bugüne hem de geleceğe ait optimist ve karamsar senaryoların pek birçoklarının merkezinde daima irtibat ve medya alanındaki gelişmelerin yer aldığına dikkati çekti.
Modern periyotta en temel insani etkileşimlerden demokratik çoğulculuğa kadar bağlantı ve medya sanayisinin türlü nimetlerini insanlığın deneyim ettiğini dile getiren İletişim Başkanı Altun, bu yüzden yaşanılan çağın “iletişim çağı” ile “enformasyon toplumu” üzere farklı terkiplerle nitelendiğini söyledi.
İletişim Başkanı Altun, 1990’lardan itibaren internetin, 2010’lardan sonra ise toplumsal medyanın yaygınlaşmasıyla insani etkileşim imkânlarının artmasına, bağlantının demokratikleşmesine daha çok referans verilmeye başlandığına işaret ederek, şöyle devam etti:
“Ne var ki çok vakit geçmeden yaşanan gelişmeler, yeni global irtibat ekosistemi içinde fırsatlar yanında tehditlerin de var olduğunu konuşmamız gerektiğini bizlere gösterdi. Oysa kitle irtibat süreçleri içinde fırsatlar kadar tehditlerin de yer aldığını daha erken devirlerden itibaren biliyorduk. Daha 1960’lı yıllarda, örneğin Marshall McLuhan, enformasyonun global alandaki yayılımıyla birlikte insanlık ailesinin tek bir şuur tarafından tek tipleştirildiğini, manipüle edildiğini, yönlendirildiğini söylemişti. Bir öteki deyişle internet ve toplumsal medya öncesinde de kitle bağlantı araçlarının globalleşmesiyle birlikte farklı renklere, lisanlara, inançlara ve kültürlere sahip milletlerin tek tipleşmesinden, tek bir zihniyetin öteki zihniyetleri tahakküm altına almasından dem vurulduğuna sıklıkla şahitlik ettik. Ne var ki bu cinsten tenkit ve değerlendirmeler yeni medya nizamıyla dijital medya ekosisteminin inşasıyla birlikte çok daha ağırlaştı. Gelinen noktada, milletlerarası alanda irtibat ve medyanın tesirlerinden bahsederken çok daha net halde kitle irtibat araçlarının beşere ilişkin çeşitlilikleri, kıymetleri, kültürel ögeleri aşındırarak karikatürize ettiğini, farklı ömür formlarını ve zihniyetleri aynileştirdiğini, tek tipleştirdiğini görebiliyoruz.”
“DEZENFORMASYON, ÇAĞDAŞ TOPLUMLARIN BUGÜN GERÇEK MANADA DEMOKRASİ KRİZİ YAŞAMASININ MÜSEBBİBİDİR”
İletişim Başkanı Altun, bunlara ek olarak dijital medya nizamı içinde yeni yeni tehditler ve meydan okumalarla karşılaştıklarını belirterek, “Kuşkusuz bu meydan okumaların en büyüğü hakikatin sıradanlaşması, değersizleşmesi, palavranın hakikatin yerini almasıdır. Bir manada hakikat krizidir. Bu krizi, bu meydan okumayı besleyen en önemli öge ise ‘çağımızın vebası’ olarak söz edebileceğimiz dezenformasyondur.” dedi.
Bu nedenle bu yılki “Bâb-ı Âli Okulu” programının ana temasını “21. Yüzyılda Dezenformasyon Tehdidi ve Bağlantı Stratejileri” olarak belirlediklerinin altını çizen İletişim Başkanı Altun, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Program boyunca dezenformasyonun bağlantı stratejilerindeki yerini, diplomatik bağlantılardaki rolünü, siyasal ve toplumsal süreçlerdeki olumsuz tesirlerini etraflıca ele alacağız. Ve elbette dezenformasyonla uğraş stratejileri de alanında uzman şahıslarca ortaya konacak. Biz, bu cinsten programlarla hatırı sayılır bir müddettir dezenformasyon tehdidine dikkat çekerken bir yandan da yabancı hükûmetlerin ve memleketler arası kuruluşların bu tehlikeyi ve onunla çabayı gündemlerine almaya başladıklarını da görüyoruz. Örneğin, Dünya Ekonomik Forumu dezenformasyonun gelecekte savaş, fevkalâde hava şartları ve enflasyon üzere tehlikelerden daha büyük bir global tehdit olduğunu vurgulamıştır. Bu tehdidin daha da büyüyeceği öngörüsünde bulunmuştur. Başka yandan Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Kurulu, dezenformasyonun insan haklarına ziyan veren en önemli etmenlerden birine dönüştüğünü vurgulamıştır.”
İletişim Başkanı Altun, yaşanılan çağın bağlantı ve bilişim çağı olmasının yanı sıra tıpkı vakitte bir dezenformasyon çağı olduğuna dikkati çekerek, şunları anlattı:
“İletişim ve medya alanındaki yeni teknolojik gelişmeler dezenformasyonun yayılmasını tekrar maalesef hiç olmadığı kadar artırmıştır, kolaylaştırmıştır. Örneğin, bugün tek başına yapay zekâ uygulamaları dezenformasyonun yayılımını devasa ölçülerde hızlandırmış durumda. Araştırmalara nazaran, yalnızca Mayıs 2023’ten bu yana yapay zekâ tarafından üretilmiş dezenformasyon içerikli sitelerin sayısı 49’dan 802’ye yükselmiş durumda. Dezenformasyon faaliyetlerinin bu derece artmasının, siyasal, toplumsal, ekonomik, kültürel ve insani açıdan maliyetler doğurması kaçınılmazdır. Dezenformasyon, temelinde hem insanların hislerine hitap eden provokatif içeriklerle hem de sosyo-politik süreçleri yönlendirmeyi hedefleyen radikal müdahalelerle tarihin akışına tesir etme gayretidir. Dezenformasyon, sebebiyet verdiği hakikat kriziyle çağdaş toplumların bugün gerçek manada bir demokrasi krizi yaşamasının da müsebbibidir.”
İRAN CUMHURBAŞKANI REİSİ’NİN VEFATI SONRASI “MİLLÎ YAS” DEZENFORMASYONU
Demokrasiyi, “özgür bireylerin siyasal alana serbestçe katılmaları ve gerçek bilgilerle siyasal karar alma süreçlerine istikamet vermeleriyle teşekkül eden, işleyen bir sistem” olarak tanımlayan İletişim Başkanı Altun, “Eğer ki bireylerin bilgi kaynakları manipüle edilir ve palavra içeriklerle bireyler tesir altına alırsa bu takdirde siyasal özneden değil, manipüle edilmiş medya tüketicisinden kelam edebiliriz. Bu da her şeyden evvel toplumların kendi bahtına hükmetme, kendi geleceklerini tayin etme noktasında sağlıklı bir ortak irade geliştirmelerine mahzur olur. Ve bütün bunlar demokratik sistemler yerine otokratik yapıların kendilerine alan açmaları sonucunu beraberinde getirir.” değerlendirmesini yaptı.
İletişim Başkanı Altun, ulusal ve milletlerarası medya ile irtibat süreçlerine bakıldığında dezenformasyon eseri haberlere ve uydurulmuş haber içeriklerine rastlandığını anlattı.
Bunu en son İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin vefatı sonrası yapılan dezenformasyonlarda gördüklerini dile getiren İletişim Başkanı Altun, şu ifadeleri kullandı:
“İran Cumhurbaşkanı’nın vefatı üzerine, daha evvel vazifede olan diğer ülke başkanlarının vefatında yapıldığı üzere bir günlük yas ilan edildi. Bunun ardından, kimi medya organları İran Cumhurbaşkanı’nın vefatı için ‘Millî Yas’ ilan edilirken, 6 Şubat sarsıntısında ‘Millî Yas’ ilan edilmediğine ait palavra haberleri sirkülasyona sokmaya başladı. Mesela geçmişte, 6 Şubat için ‘Cumhurbaşkanı Ulusal Yas ilan etti.’ diye haber yapan bir medya organı çekinmeden ‘Depremde ilan edilmeyen yas niçin artık?’ diye manşet atabildi. Bir televizyondaki ana haber spikeri ise izleyicilerinin gözünün içine baka baka ne yazık ki bu palavrası tekrarladı. Neyse ki tam yayın esnasında programın editörü, Dezenformasyonla Çaba Merkezimizin argümanın dezenformasyon olduğunu, 6 Şubat sarsıntıları sürecinde yeniden Cumhurbaşkanı’mızın ‘7 gün Ulusal Yas ilan edildiği’ istikametindeki bilgilendirmesini ana haber spikeriyle paylaştı ve o da palavra haberini düzeltti. Elbette bu palavra haberin düzeltilmesi olumlu bir durumdu ancak düzeltmek zorunda kaldı lakin özür dilemedi, geçiştirdi. Hâlbuki hakikat geçiştirilmez.”
“İSRAİL, DEZENFORMASYON BOMBARDIMANIYLA HAKİKATİ DE KATLETMEYE ÇALIŞTI”
İletişim Başkanı Altun, tüm bu dezenformasyon yağmuruna karşın “ulusal ve milletlerarası alanda hakikatin sesi kısılmasın” diye çaba verdiklerini ve umutlarını kaybetmediklerini, büyüttüklerini vurgulayarak, Batı üniversitelerindeki İsrail zulmüne direnen öğrencilerin, Filistin’i tanıdığını ilan eden ülkelerin bu umudun canlı olduğunun somut nişanesi olduğunu söyledi.
İsrail’in, Gazze’de 230 gündür işlediği cürümleri örtmek için dezenformasyonu bir silah olarak kullandığının altını çizen İletişim Başkanı Altun, “45 bin çocuk, bayan, yaşlıyı katleden İsrail, dezenformasyon bombardımanıyla hakikati de katletmeye çalıştı. Lakin biz İsrail’in dezenformasyon siyasetine, stratejisine karşı çok güçlü bir halde çaba verdik, vermeye devam ediyoruz. Ve gün sonunda gür sedası galip geliyor ve gelecek. Bütün baskılara karşın üniversitelerde İsrail’in soykırımına yönelik reaksiyonlar devam ediyor. Öbür taraftan istilacı ve işgalci kimliğinin yanına soykırım üzere büyük bir utancı da ekleyen İsrail’e, İsrail’i destekleyen memleketler arası Batılı sisteme, devletlere karşın İspanya, Norveç ve İrlanda, Filistin devletini tanıdığını ilan ediyor. Bu gelişmeler tüm baskı ve yıldırma teşebbüslerine karşın dezenformasyonla çabayı sonuna kadar kararlılıkla sürdürmemiz gerektiğini bize apaçık göstermektedir.” diye konuştu.
İletişim Başkanı Altun, “Dezenformasyon, demokratik sistemlerin korunması için de çaba edilmesi gereken, global bir sıkıntıdır. Şayet dezenformasyonun hâkim olduğu bir medya ve siyaset sistemi varsa orada ayrımcılık, nefret söylemi vardır. Orada sivil toplumun parçalandığını, siyasal rekabetin yerini ideolojik düşmanlıkların aldığını, linç kültürünün yaygınlaştığını ve bireylerarası, toplumlararası ilgilerde inanç erozyonu yaşandığını görürsünüz. Bütün bu nedenlerle dezenformasyonun ne olduğunu bilmeli, tanımalı ve onunla uğraş etmeliyiz.” sözlerini kullandı.
“DEZENFORMASYONLA ÇABA ETMEMİZİ MÜMKÜN KILAN STRATEJİLERİ BARINDIRIYOR”
Dezenformasyonla gayrette atılması gereken adımların “kurumsal düzlemde alınması gereken tedbirler” ve “kişilerin dezenformasyona karşı yapması gerekenler” olarak iki noktada toplanabileceğini belirten İletişim Başkanı Altun, kurumsal düzlemde medya okuryazarlığı hassaslığının geliştirilmesi, yeni medya mesleklerinin standartlarının belirlenmesi ve hukuksal altyapının yeni medya-iletişim ekosisteminin gereksinimlerine nazaran güncellenmesi üzere önlemlerin bu noktada ehemmiyet arz ettiğini vurguladı.
İletişim Başkanı Altun, diğer yandan dezenformasyonla uğraşta ferdî seviyede dikkat edilmesi gereken konuların da göz arkası edilmemesi gerektiğine işaret ederek, şunları söyledi:
“Bu bağlamda, rastgele bir haberin doğruluğundan emin olmak için kelam konusu haberin kaynağına bakmak ve kaynağının emniyetli olup olmadığını denetim etmek hayati değerdedir. Yeniden haberin kaynağına kim yahut neresi olduğuna kesinlikle bakmak durumundayız. Haberlere eleştirel bakmak, kuşkuyu, merakı elden bırakmamak zorundayız. Eski haberlerin yeni üzere yayınlanma ihtimaline karşı haberlerin tarihlerini denetim etmeliyiz. Paylaşım yaparken içeriğin doğruluğundan kesinlikle emin olmalıyız. Toplumsal medya paylaşımlarında türel ve ahlaki sorumluluğun kullanıcıda olduğunu bilmek, dezenformasyon içerikli bir haberi üretmek kadar onu yaymanın da bir kabahat olduğunu bilmek, dezenformasyon sarmalına kapılmamak için alınması gereken önlemlerden biri olarak zikredilebilir.”
Hakikatin sıradanlaştırılmaya çalışıldığı ve ismine “post truth” yani “hakikat sonrası çağı” ismi verilen bu çağda bu global probleme karşı ferdi ve kurumsal düzlemde uğraş etmenin Bağlantı Başkanlığı olarak en kıymetli faaliyetlerinden biri olduğuna dikkati çeken Bağlantı Lideri Altun, “Cumhurbaşkanı’mız Sayın Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde hayata geçirdiğimiz Türkiye İrtibat Modeli’miz, bu noktada birçok farklı enstrümanla dezenformasyonla gayret etmemizi mümkün kılan stratejileri bünyesinde barındırmaktadır. Ulusal ve milletlerarası nitelikte, hakikati merkeze alan yayınlarımızla sempozyum, panel ve çalıştay üzere çok boyutlu faaliyetlerimizle Başkanlığımız bünyesinde faaliyet gösteren Dezenformasyonla Çaba Merkezimizle 7 gün 24 saat hakikat nöbetini tutmaya devam ediyoruz. Bâb-ı Âli Okulu programı da bu çerçevede değerlendirilmeli, hakikat çabamızın bir ögesi olarak telakki edilmelidir.” tabirlerini kullandı.
İletişim Başkanı Altun, Bâb-ı Âli Okulu programının hakikatperver ve nitelikli medya mensuplarının yetişmesine katkı sunacağına yürekten inandığını söz ederek, programda emeği geçenleri tebrik etti, programın verimli geçmesini diledi.