Afrika’daki eski Fransız sömürgelerinde yaşanan darbelere bir yenisi eklendi. Gabon’da cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının ilanının çabucak akabinde bir küme asker, idareye el koyduklarını ve anayasayı askıya aldıklarını duyurdu. Darbe ilanı, üçüncü devri için yarışan Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun oyların yüzde 64’ünü alarak seçimi kazandığının açıklanmasından dakikalar sonra gerçekleşti. 2020’den bu yana yeniden eski Fransız sömürgeleri Mali, Gine, Burkina Faso, Çad ve Nijer’de askerler idareye el koymuştu.
‘BONGO EMEKLİ OLDU’
64 yaşındaki Ali Bongo ve ailesinin konut mahpusunda tutulduğu belirtildi. Cuntanın başında bulunan Gabon Cumhurbaşkanlığı Muhafız Birliği Kumandanı General Brice Nguema, Fransız Le Monde’a yaptığı açıklamada “Ali Bongo, Gabonlu bir devlet lideridir. Emekli oldu. O da herkes üzere olağan bir Gabonlu” sözlerini kullandı. 26 Temmuz’da Nijer’de gerçekleşen darbenin lideri de yine cumhurbaşkanı muhafız birliğinin başındaki kumandandı. Öte yandan devrik cumhurbaşkanı Ali Bongo, yayınladığı bir görüntü iletiyle memleketler arası toplumdan yardım istedi. Darbe destekçileri ise başşehir Librevil sokaklarında sevinç şovları düzenledi.
Cunta idaresinin mesken hapsine aldığı Ali Bongo görüntü bildiriyle yardım istedi.
ÜLKEDE FRANSIZ ASKERİ VAR
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, Gabon’daki durumu yakından takip ettiklerini bildirdi. Ülkedeki madenleri işleten Fransız şirketi faaliyetlerine orta verdiğini açıkladı. Gabon’da Fransız askeri de bulunuyor.
FRANSA AT DEĞİŞTİRMİŞ OLABİLİR
Uzmanlar darbenin Nijer’de olduğu üzere Fransa aykırılığı üzerinden okunup okunamayacağı konusunda kararsız. Ankara Toplumsal Bilimler Üniversitesi Afrika Çalışmaları Ana Bilim Kolu Lideri Doç. Dr. Mürsel Bayram, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, Gabon’daki darbenin, Batı Afrika’daki darbelerin domino tesiri olarak okunabileceği üzere Fransa’nın ön alma uğraşı da olabileceğini söyledi. Fransızların Gabon’da daha evvel birçok kere darbe teşebbüsünü engellediğini söyleyen Bayram, Elysee Sarayı’ndan gelen birinci reaksiyonun düşük tonda kalmasına işaret etti.
Ömer Bongo’nun 1967’de iktidara Fransa’nın dayanağıyla geldiğini, Bongo ailesi ile Paris idaresinin daima içli dışlı göründüğünü lisana getiren Bayram, buna karşın iki ülke ortasında bir devir soğuk rüzgarların da estiğini hatırlattı. 2010’lu yılların başında Fransa’nın Bongo ailesinin mal varlığını araştırabileceğine dair haberler Gabon tarafından güzel karşılanmamıştı. Ali Bongo, buna karşılık, İngilizce’nin de Fransızca üzere ülkenin resmi lisanı olabileceğini dillendirmiş, ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu’na katılabileceğini söylemişti. Doç. Dr. Bayram, Fransa’nın, Gabon toplumundaki Bongo ailesine yönelik yansıyı ve kıtadaki Darbe rüzgârını kullanarak kendi denetiminde bir rejim değişikliğine gitmiş olabileceği değerlendirmesinde bulundu.