T24 Politika
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, şu anda Türkiye’nin dezenflasyon devrinde olduğunu belirterek, “Özellikle 2026 ve sonrası istikrar periyodu olacak. Yani enflasyonun artık tek haneye yanlışsız evrildiği ve kalıcı halde denetim altına alındığı devir olacak.” sözlerini kullandı.
Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçe görüşmelerinin akabinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Milletvekillerinin gelir dağılımı ve enflasyona ait değerlendirmelerine değinen Şimşek, son 22 yılda gelir dağılımının güzelleşmesi için kıymetli adımlar atıldığını, uygulanan siyasetler sayesinde yakın devirde gelir dağılımı göstergelerinde değerli güzelleşmeler olduğunu belirtti.
Şimşek, enflasyonun gelir dağılımını bozduğunu, alım gücünü düşürdüğünü ve büyümenin kapsayıcılığını azalttığını söyledi. Bu nedenle programı tasarlarken birincil maksatlarının fiyat istikrarı olduğuna dikkati çeken Şimşek, yolun uzun olduğunu söz ettiklerini anımsattı.
Para siyasetinin yine inşasının vakit aldığını anlatan Şimşek, şartların artık kalıcı biçimde dezenflasyona elverişli olduğunu vurguladı. Bu süreci 3 basamaklı planladıklarını lisana getiren Şimşek, birinci yılın dezenflasyona geçiş periyodu olduğunu söyledi.
Şimşek, “Şu anda dezenflasyon devrindeyiz. Bilhassa 2026 ve sonrası istikrar devri olacak. Yani enflasyonun artık tek haneye hakikat evrildiği ve kalıcı formda denetim altına alındığı devir olacak. Emelimiz enflasyonu kalıcı olarak düşük tek haneye düşürmek. Zira fiyat istikrarının tarifi da budur.”
“Uygulanan siyaset ve gelişmelere nazaran kimi kestirimler revize edilebilir”
Şimşek, memleketler arası kurumlarda varsayım değişikliklerinin olup olmadığına ait soruya, “Uluslararası kuruluşların da bizim de varsayımlarımızda değişiklikler oluyor.” cevabını verdi.
Uluslararası Para Fonunun (IMF) da enflasyon iddialarında değişiklik yaptığına işaret eden Şimşek, “Uygulanan siyaset ve gelişmelere nazaran birtakım varsayımlar revize edilebilir. Zira kestirim süreçleri dinamiktir. Merkez Bankamız ne diyor? Yüzde 70 olasılıkla enflasyon şu olacak diyor. Zira global ve yurt içi konjonktüre ait birtakım varsayımlar yapmak zorundasınız ve bu varsayımlar vakitle değişebiliyor. Kurallar değişebiliyor.” tabirlerini kullandı.
Şimşek, Türkiye’de ilgili kurumların iç ve dış gelişmeleri takip ettiğini ve değerlendirdiklerini belirterek, Bakan olarak kendisinin tahmin yapma imkanının olmadığının altını çizdi. Şimşek, geçen sene için program kestirimleri ve gerçekleşmelerine dikkati çekerek, performansın sav edildiği kadar makûs olmadığını söyledi.
“Cari açık, öngörülerimizin çok altında kalacak”
Bu yılın iktisat göstergelerindeki performansları kıymetlendiren Şimşek, şunları kaydetti:
“Bu sene büyük ihtimalle cari açık öngörülerimizin çok altında kalacak. İşsizlik oranı da öngörülerimizin epeyce altında. Bu, uygun bir şey. İstihdam artışı da bu türlü. Enflasyon öngörümüzün üstünde. Niçin? Para siyasetinin tesirli olduğu alanlar var, tesirli olmadığı alanlar var. Mesela hizmetlerin bir kısmı, temel mallar para siyasetine güzel reaksiyon veriyor. Hizmetler o seviyede vermiyor.”
“Enflasyonu kalıcı halde düşürmek için ek önlemleri almak zorundayız”
Şimşek, enflasyonun öngördüklerinin üzerinde seyrettiğini tabir ederek, “Enflasyonu kalıcı halde düşürmek için gereken ilave önlemleri almak zorundayız. Alacağız.” diye konuştu.
Bütçe harcamalarında zelzele kaynaklı yüklü azalış öngördüklerine dikkati çeken Şimşek, bunun dezenflasyonu destekleyeceğini söyledi. Bütçe açığındaki daralmanın dezenflasyonist olduğunun altını çizen Şimşek, “Bütçe imkanlarına nazaran tahminen yeni yılda klasik artışlarda farklı bir değerlendirmeye gidebiliriz. Bütçe konusunu değerlendireceğiz.” dedi.
KKM stoku düşüşü sürüyor
Kur Muhafazalı Mevduatın (KKM) neden uygulamaya alındığına ait soru üzerine Şimşek, Aralık 2021’de kurlarda baskı oluştuğunu ve KKM’nin süreksiz önlem olarak devreye sokulduğunu anımsattı. Şimşek, KKM’nin aslında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) para, döviz siyaseti ve rezerv idaresiyle bağlantılı bir mevzu olduğuna işaret ederek, “Bu nedenle uygulamaya ait adap ve temellerin TCMB tarafından belirlenmesi ve yönetilmesi daha uygundur.” tabirlerini kullandı.
Şimşek, KKM’den çıkış sürecinin süreceğine işaret ederek, KKM stokunun Ağustos 2023’te tepeyi gördüğünü, 8 Kasım prestijiyle 1,3 trilyon liraya gerilediğini söyledi. Şimşek, “Eğer öngörmediğimiz bir şey yaşanmazsa buradan çıkış yakındır.” dedi.
Türkiye’ye gelen dış kaynakların çoğunlukla “carry trade” olup olmadığına ait sorulara ise Şimşek, açık ve örtülü kur maksatlarının olmadığını söyledi. Şimşek, sermaye akımlarını direktörün güç iş olduğuna dikkati çekerek, carry trade’e dayalı bir modellerinin ve niyetinin olmadığının altını çizdi.
“2025 yılında bütçe açığını azaltacağız”
Kamu harcamalarına ait sorulara cevap veren Şimşek, sarsıntı harcamalarına ait tasarrufta bulunmanın kelam konusu olmadığını lisana getirdi.
Şimşek, bütçe esnekliklerinin yüksek olmadığını belirterek, “Bütçe harcamalarımızın yüzde 41,6’sı işçi ve bu işçinin toplumsal güvenlikle ilgili prim transferlerine gidiyor. 2025 yılında bütçe açığını azaltacağız. Bu sayede kesinlikle Merkez Bankasının dezenflasyon sürecini çok daha güçlü halde destekleyeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Tasarruf önlem paketini açıkladıklarını anımsatan Şimşek, şöyle devam etti:
“Meclisimizin onayladığı bütçeyle gerçekleşen bütçe ortasındaki faiz dışı harcamalardaki üst istikametli sapmanın, son 10 senede yıllık ortalaması yüzde 9,1’dir. 2024’te bu sapmanın yüzde 0,8’e düşeceğini öngörüyoruz. Bir harcama disiplini olmasaydı, tasarruf ideolojisi olmasaydı sapma yüzde 9,1’den yüzde 0,8’e düşürülebilir miydi? Sapma son 10 yılın ortalamasında gitseydi bu, 814 milyar liraya denk gelecekti. Muazzam harcama disiplini var, tasarruf var.”
“Faiz harcamalarının ulusal gelire oranı 22 yıldır düşüyor”
EYT maliyetine de değinen Şimşek, maliyeti Toplumsal Güvenlik Kurumuna sorduklarını söyledi. Şimşek, “Aktüeryal dengeyi bozan bir uygulama mı? Evet. Şu anda OECD’de 38 ülke var. Bu ülkelerin bir adedini gösterin 30’lu yaşlarda, 40’lı yaşlarda emekli olan. Hatta 50’li yaşlarda emekli olunan ülke neredeyse kalmadı. Birçok ülke 65’in üzerine çıktı.” sözlerini kullandı.
Şimşek, faiz harcamalarının ulusal gelire oranının son 22 yıldır düştüğünü vurgulayarak bu oranın 2002’de yüzde 14,3 olduğunu, 2024’te ise yüzde 2,9 düzeyine düştüğünü lisana getirdi. Son 22 yılın ortalamasının yüzde 4,5 olduğunun altını çizen Şimşek, Orta Vadeli Program sonunda bu oranı yüzde 3 düzeyinde tutmayı hedeflediklerini anlattı.
Görüşmelerin akabinde, Hazine ve Maliye Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin yanı sıra Gelir Yönetimi Başkanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun bütçe, kesin hesap ve Sayıştay raporları; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Yatırımcı Tazmin Merkezi ile Bankalararası Kart Merkezi AŞ’nin Sayıştay raporları kabul edildi. (AA)
|
Eserleri infial yaratan Sayna Soleimanpour: Ben neden bayan cinayetlerini güzelleyeyim? |
|
Günün öne çıkan haberleri… TIKLAYIN – İzmir’de beş çocuğun yanarak ölmesinde ihmal savı: Yasaya nazaran, aile istemese bile çocuklar muhafazaya alınabiliyor TIKLAYIN – Prof. Dr. Hakan Kara’dan Fed eleştirisi: Bizim merkez bankamızın bağlantısı daha dengeli görünüyor TIKLAYIN – İzmir’de sokakta elektrik akımına kapılarak ömrünü yitiren Özge Ceren’in ailesinin avukatı: Koordineli çalışsalardı vefat olayları yaşanmazdı TIKLAYIN – Bahçeli – Erdoğan görüşmesinin akabinde MHP’den dördüncü defa “Vakit tamam” paylaşımı TIKLAYIN – İçler acısı tablo: Türkiye’de fakir çocuk sayısı 10 milyona yaklaştı TIKLAYIN – Mauro Icardi’den Wanda’ya cevap: Beni tüm dünya önünde bir aptal olarak ifşa etti TIKLAYIN – Erotizm geri döndü: 2025 Pirelli Takvimi tanıtıldı TIKLAYIN – Anne, biberonla tiner içirerek 2 yaşındaki bebeğini öldürdü |