ABD başkanlık koltuğuna tekrar oturan Donald Trump, önde gelen birtakım ekonomistlere nazaran Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarının bulunduğu Euro Bölgesi ekonomilerini zayıf büyüme döngüsünden daha derin bir resesyona itebilir. Yaklaşık 1 trilyon dolar olan ABD-Avrupa Birliği ikili ticareti, Trump’ın yüzde 10 ila 20 ortasında olacağını vaadettiği yeni gümrük vergileriyle birlikte tehlikeye giriyor.
Hollanda merkezli yatırım bankası ING ekonomistlerinin Trump zaferinin mutlaklaştığı çarşamba günü yayınladıkları raporda “Avrupa’nın en makûs ekonomik kabusu gerçek oluyor” tabirleriyle başta Almanya olmak üzere Euro Bölgesi ekonomilerinin yeni bir ticaret savaşından olumsuz etkileneceği değerlendirmesi yapıldı.
Donald Trump’ın vergi muhafiyetlerinin değerli bir bedeli olacağına vurgu yapılan raporda “Önce Amerika” siyasetlerinin “Euro Bölgesi iktisadı ile yeni bir ticaret savaşına yol açabileceği, başta ABD ile büyük bir ticaret hacmine sahip Almanya olmak üzere bölge ekonomilerinin tam bir resesyona girebileceğini ve bilhassa Avrupa’nın otomotiv bölümünün Trump’ın muhafazacı siyasetlerinden olumsuz etkileneceği” uyarısı yapılıyor.
RESESYON 2025’İN SONUNDA BELİRGİNLEŞECEK
ING ekonomistlerine nazaran Trump’ın Ukrayna ve NATO hususlarındaki tavrı da bölgein ekonomik itimat göstergeleri için olumsuz bir gelişme. Raporda Trump’ın getirmeyi planladığı yeni gümrük vergilerinin tesirlerinin 2025 sonlarında görülmeye başlayacağı lakin belirsizliğin geri dönmesinin ve ticaret savaşı telaşlarının Euro Bölgesi iktisadını 2025’in sonunda tekrar resesyona iteceği öngörüsü paylaşılıyor. Ayrıyeten banka ekonomistleri seçim sonuçlarının Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) aralık toplantısında 50 baz puan faiz indirimine gitmesi mümkünlüğünü da güçlendirdiği görüşünde.
EURO BÖLGESİ İÇİN KAYIP 260 MİLYAR DOLARI BULACAK
Trump’ın tüm ithalata getirmeyi planladığı yüzde 10’luk yeni gümrük vergileri Hollanda merkezli yatırım bankası ABN Amro analistlerine nazaran ise Euro Bölgesi GSYH’sinin yüzde 1,5’inin silinmesine neden olacağını, bunun da 260 milyar euro ekonomik kayba denk geldiğini belirtiyor. Bankaya nazaran Avrupa’da iktisatların berbatlaşması ECB’nin 2025’te faizleri tekrar sıfıra yakın bir noktaya çekmeye de zorlayabilir.
Bankaya nazaran Atlantik’in öteki yakasında ise ABD Merkez Bankası’nın faizleri Trump devrinde yine artırması ve bunun iki büyük merkez bankası ortasında kıymetli bir ayrışmaya yol açması mümkünlük dahilinde. ABD merkezli Goldman Sachs ekonomistleri ise yeni gümrük vergilerinin Euro Bölgesi GSYH’sinin yüzde 1’ini sileceği varsayımını paylaştı. İsviçre merkezli yatırım bankası UBS ekonomisti Samuel Adams ise Euro Bölgesi’nin GSYH kaybının yüzde 0,5 ila yüzde 1 ortasında olacağı görüşünde. Almanya merkezli yatırım bankası Natixis’in Avrupa Makro Araştırmaları Yöneticisi Dirk Schumacher ise Trump’ın getireceği yüzde 10’luk ek gümrük vergisinin Almanya için yüzde 0,5, Fransa için yüzde 0,3, İtalya için yüzde 0,4 ve İspanya için yüzde 0,2’lik bir GSYH kaybına yol açacağı görüşünde. Schumacher de Euro Bölgesi’nin artan gümrük vergileriyle resesyona girebileceği görüşünü paylaşıyor.
EN MAKÛS ETKİLENEN ALMANYA İKTİSADI OLACAK
Almanya merkezli iktisat araştırmaları enstitüsü IW’nin Reuters’la paylaştığı öteki bir raporda ise kestirimler çok daha karamsar. Raporda Trump’ın AB’ye yüzde 20 gümrük vergisi getireceği bir senaryoda Euro Bölgesi’nin 2025 GSYH’sinin yüzde 1,5’lik bir kayba uğrayacağı iddia ediliyor. IW varsayımlarına nazaran bu senaryoda birliğin GSYH’si 2027’de ve 2028’de yüzde 1,3 kayba uğrayacak ve vergiler Almanya için yüzde 1,5’lik bir büyüme kaybına yol açabilecek. Bu da 4 yıllık yeni Trump devrinde Avrupa ile yaşanacak yeni bir ticaret savaşının Almanya’ya maliyetinin 180 milyar doları bulabileceği manasına geliyor.
Avrupa için en makûs gelişmelerden biri ise Trump hükümetinin Çin’e getirmeyi planladığı yüzde 60 gümrük vergisinin Çin mallarını Avrupa pazarlarına yöneltecek olması. Natixis Asya Pasifik başekonomisti Alicia Garcia-Herrero “Trump gümrük vergileri elbet çok acılı olacak. Dahası yalnızca doğudan tesirleriyle değil, Çin’e yönelik vergilerin Çin ihracatını Avrupa’ya yönlendirmesiyle dolaylı tesirleriyle de Avrupa’yı vuracak” diyor.
ALMANYA’DA KOALİSYON ÇÖKTÜ, ERKEN SEÇİM OLASI
Donald Trump’ın ABD başkanlık seçimlerini kazanmasından saatler sonra Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’da Başbakan Olaf Scholz’un maliye bakanını misyondan alması ve erken seçime taban hazırlamasıyla ülkedeki iktidar koalisyonu evvelki gün çöktü. Hür Demokratlar (FDP) partisinden Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden alan Scholz’un Toplumsal Demokratlar ve ikinci büyük parti olan Yeşiller ile birlikte bir azınlık hükümetine başkanlık etmesi bekleniyor. Lindner’i bütçe uyuşmazlıkları konusundaki engelleyici tavrı nedeniyle vazifeden aldığını belirten Scholz gazetecilere yaptığı açıklamada, “Harekete geçebilecek, ülkemiz için gerekli kararları alabilecek güce sahip bir hükümete muhtaçlığımız var” dedi. Kanunları geçirmek için parlamentoda sahip olduğu çoğunluğuna güvenmek zorunda kalacak olan Scholz, 15 Ocak’ta hükümeti için bir inanç oylaması yapmayı planlıyor.
PARİTE VE GELİŞEN PARALARI AŞAĞI ÇEKECEK
Trump zaferinin para piyasalarında da kıymetli bir dönüşüme yol açacağı bekleniyor. Seçim sonuçlarıyla birlikte dolar öbür tüm para üniteleri karşısında yüzde 1 ila 2 yükselirken, ING ekonomistlerine nazaran muhafazacı siyasetler hem euro/dolar paritesi hem de gelişen ülke paraları için kötü haber. Dolar endeksi seçim sonuçları öncesi 103,5 seviyelerindeyken, Trump zaferiyle 105 seviyesinin de üzerine çıktı ve salı erken saatlerde 104,77 seviyesinde seyretti. Euro/ dolar paritesi ise son 1 günde 1,09 seviyelerinden 1,07 seviyelerine geriledi. Gelecek haftalarda paritenin 1,05 seviyesine kadar ineceğini öngören ING ekonomistleri paritedeki düşüşün 2025’in sonlarına gerçek daha da hızlanabileceği varsayımını yapıyor.
Japonya’nın en büyük bankası MUFG ekonomistleri de Trump zaferinin doları yüzde 7 ila 8 yükseltebileceğini, paritenin 1,05’i de aşağı istikametli kırıp yıl sonuna yanlışsız 1,03- 1,04 seviyelerine inebileceğini öngörüyor. Global borç maliyetleri için değerli bir gösterge olan ABD tahvil faizlerinin yükselişi ve Trump hükümetinin müdafaacı siyasetleriyle global ticaretin zayıflaması, rapora nazaran gelişmekte olan ülkeler ve para üniteleri için de negatif gelişmeler olacak.